
Ο Δυτικός κόσμος, τόσο ο Ευρωπαϊκός όσο και ο Αμερικανικός, άρχισε να δέχεται σημαντικές επιρροές από την ινδική κουλτούρα από τα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα, όταν πολλοί φιλόσοφοι, συγγραφείς και ποιητές γοητεύθηκαν από τον πλούτο των ανατολικών παραδοσιακών διδασκαλιών. Η λατινική μετάφραση των Ουπανισάδων του Anquetil Duperron δημοσιεύτηκε στο Παρίσι το 1802 και η ανάγνωση αυτού του κειμένου θεωρείται ότι οδήγησε τους Fichte και Hegel στον μονισμό. Το ίδιο βιβλίο έκανε τον Schopenhauer να γράψει : "Υπήρξε η παρηγοριά της ζωής μου και θα είναι η παρηγοριά του θανάτου μου".


Ο Emerson ήταν εμποτισμένος από τη μελέτη του μυστικισμού της Bhagavad Gita ( της Βίβλου των ινδουϊστών) και των Ουπανισάδων. Αρκούν τα ποιήματά του <<Brahma>> και το δοκίμιο <<Over-Soul>> να αποδείξουν το μεγάλο του ενδιαφέρον για την ινδική παράδοση. Ο H.Thoreau έγραψε: Βυθίζω το νου μου στην υπέροχη και κοσμογονική φιλοσοφία των Upanishad και της Gita, σε σύγκριση με τις οποίες η σύγχρονη παγκόσμια λογοτεχνία φαντάζει τόσο μικρή και ασήμαντη". Ο Alcott έκανε γνωστή για πρώτη φορά στους Αμερικανούς αναγνώστες τη ζωή και το έργο του Βούδα, εκδίδοντας το <<Φως της Ασίας>> του SirEdwinArnold. Το 1842, ενώ το Trascendental Club έφθανε στο απόγειο της επιρροής του, ιδρύεται η American Oriental Society. Αν και η Θεοσοφία Εταιρεία που ιδρύθηκε το 1875 στη Νέα Υόρκη, από την Helena P. Blavatsky (1831-1891) και τον Henry S.Olcott (1832-1907) ενδιαφέρθηκε για τη μελέτη ενός πλήθους εσωτερικών και αποκρυφιστικών παραδόσεων, ο ρόλος της στη διάδοση της ινδικής πνευματικότητας στη Δύση υπήρξε καθοριστικός.

Η επιρροή όμως της ινδικής και ανατολικής κουλτούρας στη Δύση παρέμεινε εντούτοις κατά το πλείστον συνδεδεμένη με χώρους εσωτερισμού και διανόησης και σπάνια άγγιζε μεγάλες μάζες ανθρώπων. Προς τα μέσα της δεκαετίας του '60 ο κόσμος της ινδικής φιλοσοφίας έγινε ξαφνικά δημοφιλής ανάμεσα στις νεώτερες ριζοσπαστικές γενιές των Αμερικανών, χάριν σε ένα γεγονός που είχε σημαντικό αντίκτυπο σ'ολόκληρη τη δυτική αντικουλτούρα: το ταξίδι του Allen Ginsberg μαζί με άλλους ποιητές στην Ινδία (ανάμεσα στα τέλη του '61 και τις αρχές του '63).


Ο σπόρος του Ginsberg άνθισε γιατί έπεσε στο γόνιμο το έδαφος που είχαν προετοιμάσει οι πρωτοπόροι Αμερικανοί οριενταλιστές και μυστικιστές ποιητές όπως ο William Blake, ο Walt Whitman, αλλά και ο πιό σύγχρονος συγγραφέας-φιλόσοφος Alan Watts, που μύησε την beat generation των Ginsberg, Kerouac, Corso, Ferlinghetti και τόσων άλλων στη μυστικιστική άποψη της ζωής. Το 1965 έφθασε στη Νέα Υόρκη ένας ηλικιωμένος Ινδός δάσκαλος, ο Swami Baktivedanta Prabhupada, ιδρυτής της Iskon (Διεθνής Κίνηση για τη Συνείδηση του Κrishna ), που γρήγορα βρήκε πολλούς οπαδούς και διέδωσε τη Βεδική κουλτούρα της Bhakti-yoga. To παράδειγμά του ακολούθησαν και άλλοι ινδοί δάσκαλοι που ίδρυσαν κοινότητες και μοναστήρια σε πολλές πολιτείες των Η.Π.Α. και της Ευρώπης. Διάφορες μορφές της χίπικης ζωής, συμπεριλαμβανομένης της ινδικής πνευματικότητας, άρχισαν να κινούν το ενδιαφέρον κινηματογραφιστών, μουσικών και δραματουργών.

Στις αρχές της δεκαετίας του '70 η απογοήτευση από την πολιτική εμπειρία και το ξεθώριασμα των ουτοπικών επαναστατικών κοσμοθεωριών, αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για πολλές από τις προτάσεις των <<παιδιών των λουλουδιών>> και άρχισε μια πραγματική μετανάστευση, νέων κυρίως, προς την Ινδία.

Την απάντηση στο ερώτημά του, "τι έκανε πολλούς απογοητευμένους από τις ιδεολογίες νέους να στραφούν στην Ανατολή, αντί να αναζητήσουν την αλήθεια μέσα στους κόλπους της δικής τους θρησκευτικής παράδοσης" τη δίνει πολύ συνοπτικά, αλλά αντιπροσωπευτικά, ο Hermann Hesse, στην <<Αυτοβιογραφία>> του: "Απέρριψα τον Χριστιανικό δρόμο προς το Θεό εξ'αιτίας μιας αυστηρής θρησκευτικής εκπαίδευσης, των ανόητων και συνεχών θεολογικών διενέξεων, της πλήξης και της ληθαργικότητας της Εκκλησίας". Θα μπορούσαμε να συμπληρώσουμε την κενή τυπολατρεία, τον αναχρονισμό, τον φαρισαϊσμό, τη διαφθορά μερίδας του κλήρου, τη διαπλοκή με την κοσμική εξουσία κ.λ.π.


Πολλά έχουν λεχθεί σχετικά με τους πρωταγωνιστές του ταξιδιού στην Ινδία και για την εμπειρία τους. Οι πολιτικές οργανώσεις, τόσο της δεξιάς όσο και της αριστεράς, προσπάθησαν να εκμηδενίσουν το γεγονός με υποτιμητικά και εχθρικά σχόλια. Μίλησαν, υπεργενικεύοντας, για τα βαριεστημένα παιδιά της αστικής τάξης που πήγαιναν στην Ινδία για να πραγματοποιήσουν ένα ασυνήθιστο ταξίδι, έχοντας πίσω τους την ασφάλεια μιας οικογένειας πάντα έτοιμης να τους ενισχύσει οικονομικά. Η αριστερά μίλησε για απόδραση από τις <<μεγάλες δημοκρατικές μάχες για την κοινωνική μεταρρύθμιση>>. Οι συντηρητικοί κατηγόρησαν τους σύγχρονους προσκυνητές για ανικανότητα να σηκώσουν στις πλάτες τους την ευθύνη μιας υγιούς ζωής εργασίας και οικογένειας. Ο κλήρος έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, υπογραμμίζοντας ότι η αλήθεια είναι μόνο μία και ευρίσκεται αποκλειστικά στους κόλπους της εκάστοτε εκκλησίας. "Οποιοσδήποτε άλλος δρόμος οδηγεί αναπόφευκτα στην πλάνη, τη σκλαβιά, τον εξευτελισμό της προσωπικότητας του ανθρώπου και την παράδοση σε δαιμονικές δυνάμεις."! Η σκόπιμη υποτίμηση και η χονδροειδής παραποίηση της ανατολικής πνευματικής παράδοσης, προϊόν άγνοιας και φανατικής μισαλλοδοξίας, εμπεριέχει ζωντανές τις ίδιες ιμπεριαλιστικές θέσεις της δυτικής Ευρώπης του δέκατου ένατου αιώνα, τότε που την εξυπηρετούσε να θεωρεί τους Ινδούς και τους Κινέζους υπανάπτυκτους άγριους, που είχαν άμεση ανάγκη αποικιοκρατικής εξέλιξης και "σωτηρίας". Κατά παράδοξο τρόπο, η ανατολική τάση ενισχύθηκε από τις διηγήσεις των ιεραποστόλων, που άθελά τους δυνάμωσαν το ενδιαφέρον των δυτικών για τις μυστηριώδεις χώρες που περιέγραφαν, όπως συνέβη με το ταξιδιωτικό ημερολόγιο των μοναχών Gabet και Huc που αναφέρεται στο Θιβέτ του 1851.
Τρανό παράδειγμα αυτού του παράδοξου επηρεασμού αποτελεί ο νομπελίστας συγγραφέας Hermann Hesse (1877-1962) που προαναφέραμε, ο πατέρας, η μητέρα, και ο παππούς του οποίου υπήρξαν ένθερμοι ιεραπόστολοι που έδρασαν για πολλά χρόνια στην ανατολική Ινδία. Ως γνωστόν, ένα από τα αριστουργήματά του, το <<Siddharta>>, όπου αναπτύσσει μυθιστορηματικά το θρησκευτικό του πιστεύω, ξύπνησε το ενδιαφέρον για την Ινδία σε πολλές γενιές αναζητητών.
Πολλά έχουν, λοιπόν, λεχθεί εξ'αποστάσεως για το "ταξίδι στην Ινδία", ελάχιστοι όμως αισθάνθηκαν την ανάγκη να ερευνήσουν τι υπήρχε πραγματικά στη βάση αυτής της κάθε άλλο παρά εύκολης επιλογής. Κανείς από τους επικριτές δε θέλησε να αναμετρηθεί ουσιαστικά, χωρίς προκατειλημμένους αφορισμούς και χωρίς να εκφέρει κηρύγματα με υψωμένο το δείκτη, με τη ζωντανή εμπειρία εκείνων που έζησαν για χρόνια στην Ινδία μια ζωή αβέβαιη και δύσκολη στο υλικό επίπεδο, αλλά απίστευτα πλούσια σ'εκείνο της πνευματικής έρευνας. Λίγοι θέλησαν να πάρουν στα σοβαρά όσα πολλοί πρωταγωνιστές του Μεγάλου Ταξιδιού διηγούνταν σχετικά με την εμπειρία τους, που δεν ήταν <<φυγή>> από την πραγματικότητα, αλλά το πιο άμεσο, αν όχι το μόνο μέσον που διέθεταν για να επιβεβαιώσουν εκείνη που θεωρούσαν τη μόνη αληθινή πραγματικότητα : εκείνη των εσωτερικών κόσμων, τη δημιουργική και πνευματική διάσταση του ανθρώπου, πνιγμένη κάτω από τα καταναλωτικά απορρίμματα της τεχνοκρατικής Δύσης.



Παρά τις προσπάθειες των διαφόρων πνευματικών τρομοκρατών, που θέλουν να εμποδίσουν την ελεύθερη πνευματική αναζήτηση, το κάλεσμα της Ανατολής, τόσο γεωγραφικής όσο κυρίως πνευματικής, εξακολουθεί να γοητεύει πολλούς νέους και λιγότερο νέους. Η δυνατή αυτή έλξη αντιστοιχεί σε μια πρωταρχική και άμεση ανάγκη του ανθρώπου για νόημα, ολοκλήρωση και αυτοϋπέρβαση. Αυτοί που βρίσκουν το κουράγιο και το σθένος να προχωρήσουν σε βάθος, το "Ταξίδι στην Ανατολή", όπως το αποτύπωσε έξοχα ο Η.Ηesse στο ομώνυμο βιβλίο του, συνεπάγεται μια ριζική αλλαγή στους φυσικούς και πνευματικούς ρυθμούς, που αποδεικνύουν ότι είναι δυνατή μια πραγματική απελευθέρωση <<εδώ και τώρα>>, χωρίς να εναποθέτει κανείς τις ελπίδες του αποκλειστικά σε μελλοντικούς παραδείσους.
Και λοιπόν, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, που οδηγεί όλο αυτό; Ποιο είναι το αποτέλεσμα και ποιοι οι στόχοι; Τι μπορούμε να περιμένουμε για τη συλλογικότητα; Μήπως την επικράτηση κάποιας ινδικής"αίρεσης" ως τη νέα παγκόσμια θρησκεία ;
Στη σκοτεινή απαισιοδοξία εκείνων που περιμένουν τη συντέλεια και το ολοκαύτωμα απαντά η εύθυμη, ήρεμη και ελπιδοφόρος δημιουργικότητα των αναζητητών, ανατολικής έμπνευσης. Τα τελευταία χρόνια πολλοί απ'αυτούς, που γύρισαν για να εγκατασταθούν μόνιμα στη Δύση, μετά από μια αυθεντική πνευματική εμπειρία, προσπαθούν να δημιουργήσουν νησίδες μιας νέας υγιούς κοινωνίας, στα μέτρα του Νέου Ανθρώπου. Πρώτα στις Η.Π.Α. και στη συνέχεια στην Ευρώπη γεννιούνται και πολλαπλασιάζονται κέντρα διαλογισμού, αγροτικές κοινότητες, σχολές Yoga και μοναστήρια στα οποία διδάσκονται οι πνευματικές τεχνικές των αρχαίων ινδουιστικών, βουδιστικών και ταντρικών παραδόσεων. Η πλειονότητα των δυτικών αναζητητών, συμπεριλαμβανομένων πολλών χριστιανών κληρικών και λαϊκών, χρησιμοποιεί το διαλογισμό και τις άλλες τεχνικές απελευθέρωσης, όχι σαν ναρκωτικό, αλλά σαν βοήθημα για την εμβάθυνση της αυτογνωσίας και την εξισορρόπιση σώματος-ψυχής-πνεύματος. Εναλλακτικές κοινότητες πειραματίζονται την αρμονική επανασύνδεση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον και η οικολογική σκέψη εμπλουτίζεται από τη νέα πνευματική συνειδητότητα που έχει τις ρίζες της στην Ανατολή. Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της νέας πνευματικής αναγέννησης είναι η ανοχή, η συνεργασία, η παραδοχή της Ενότητας πίσω από τον πλουραλισμό των πνευματικών εκφράσεων, ο έμπρακτος σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και ο σεβασμός της Ζωής σε όποια μορφή κι αν εκδηλώνεται..
Σε αντίθεση με τη γενιά της ψυχεδέλειας των hippies, που αναμείγνυαν κατά περίεργο τρόπο το πνευματικό ενδιαφέρον με την επιθυμία για εξωτικές περιπέτειες και την αναζήτηση έντονων αισθησιακών συγκινήσεων, το νέο πνευματικό ρεύμα εκφράζεται σήμερα από εξαιρετικά δραστήριους και ικανούς ανθρώπους, που όχι μόνο δεν περιθωριοποιούνται, αλλά δραστηριοποιούνται στον εξανθρωπισμό και την πνευματοποίηση της καθημερινότητας, τόσο σε τοπικό όσο και σε πλανητικό επίπεδο.
Ακόμα και αν επρόκειτο να διαψευσθούν αυτές οι πειραματικές προσπάθειες για ένα καλύτερο κόσμο (άλλοτε υπερβολικά ενθουσιώδεις και άλλοτε σωστά σχεδιασμένες), αποτελούν ασφαλώς μια δροσερή όαση στο μέσον ενός κόσμου που απελπίζεται πάνω στις στάχτες των γκρεμισμένων ειδώλων του. Πίσω από πολλές ετερόκλητες και συχνά ατελείς κινήσεις κρύβεται το ίδιο Πνεύμα του Ιερού, που αναζητά κάθε μέσον για να αναζωογονήσει το εξασθενημένο σώμα της ανθρωπότητας.
Βιβλιογραφία:
1) Hermann Hesse : <<Το Ταξίδι στην Ανατολή>> Εκδ.Καστανιώτη
<<Σιντάρτα>>, .
2) Piero Verni και Giorgio Cerquetti: <<La Valigia delle Indie>>,Ed. La Salamandra
3) Clay Lancaster: <<The Incredible Word's Parliament of Religions>>,Centaur,Fontwell (Sussex), 1987.
4) Massimo Introvigne: << I nuovi Culti>>, Arnoldo Mondatori Ed. 1990.
5) Judith Thompson-Paul Heelaws: <<The Way of the Hart>>, The Aquarian press, Wellingborough (Northamptonshire),1986.
6) Beatrice Bruteau : <<Worthy Is the World : the Hindu Philosophy of Sri Aurobindo>>, Fairleigh Dickinson University Press, Rutherford (New Jersey), 1972.
7) Eileen Barker : <<New Religious Movements : A Practical Introduction>>, Her Majesty's Stationery Office, Londra 1989.
8) Alan Watts : << Μέσα στα σύννεφα, μακρυά απ'τον κόσμο>>, Εκ. Ωρόρα, 1973.
9) Allen Ginsberg : << Diario indiano>>, Arcana, Roma 1973.
10) Άλντους Χάξλεϋ : <<Το νησί>>, Εκ.Κάκτος, 1984.
11) Henry David Thoreau : << Walden and Civil Disobedience>>, Peguin Books, N.Y. 1983.
Πηγή ;EYTOΠΙΑ
Πηγή ;EYTOΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου